بررسی نظام‌مند مدل‌های اعتباربخشی برای طراحی مدل ملی

چکیده زمینه و هدف: در سراسر دنیا مردم، بیماران، دولت و پرداخت کننده‌های ثالث، خواستار ارزیابی غنی‌تر شرایط خدمات سلامت برای بهبود مستمر کیفیت هستند. کشورهای مختلف رویکردهای متفاوتی را جهت حفظ و ارتقای کیفیت و بهبود استانداردها اتخاذ نموده‌اند که صدور مجوز، اعطای گواهینامه و اعتباربخشی، از جمله سیستم‌های ایجاد شده در این راستا می‌باشند. اعتباربخشی به سبب استانداردهای حداکثری و چالش برانگیز به عنوان قدرتمندترین روش شناخته شده در این عرصه می‌باشد. هدف پژوهش حاضر، جستجوی سیستماتیک نقاط قوت و ضعف مدل‌های اعتباربخشی، برای انتخاب مدل یا مدل‌های مرجع به منظور الگوبرداری جهت طراحی مدل ملی می‌باشد. روش بررسی: برای انجام این پژوهش، جستجوی سیستماتیک از database های Ovid Medline ,SID و PubMed ، با استفاده از کلید واژه‌های accreditation، hospital، practice medical ، clinic،accreditation models ،health care و معادل‌های فارسی آنان صورت پذیرفت. با توجه به معیارهای ورود و خروج تعریف شده، حاصل این جستجو 2379 مقاله بود که بر اساس هدف مطالعه که اشاره به مزایا و معایب مدل‌های اعتباربخشی دارد به صورت مرحله به مرحله به ترتیب با مطالعه عنوان، چکیده و مقاله کامل، پالایش شده و در نهایت 83 مقاله از میان آنها انتخاب و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. سپس یافته‌های به دست آمده از مقالات، در جداول خلاصه سازی وارد گردیده و در گام بعدی، مدل‌های بزرگ اعتباربخشی جهان بر اساس 25 مؤلفه با یکدیگر مقایسه و نتیجه‌گیری نهایی به عمل آمد. یافته‌ها: در میان تمامی مقالات، مدلهایی که بیشترین بحث و تحلیل را به خود اختصاص داده بودند به ترتیب، مدل‌های اعتباربخشی JCAHO آمریکا و CCHSA کانادا بودند و مدل‌های اعتباربخشی انگلستان، استرالیا و فرانسه در رده‌های بعدی قرار گرفتند. نتایج به دست آمده از این بحث، با بررسی‌های به عمل آمده دیگر همخوانی دارد به طوریکه در آن مطالعات نیز این مدل‌ها به عنوان بزرگترین و اثرگذارترین مدل‌های اعتباربخشی رایج در دنیا معرفی شده‌اند. در ارتباط با مؤلفه‌هایی که مبنای مقایسه قرار گرفتند، مدل اعتباربخشی JCAHO آمریکا و پس از آن CCHSA کانادا به ترتیب دارای بیشترین نقاط قوت و کمترین نقاط ضعف بودند. بحث و نتیجه‌گیری: بر اساس مؤلفه‌های تعریف شده، مدل اعتباربخشی JCAHO آمریکا و سپس CCHSA کانادا در بهترین شرایط کاربردی بوده و سایر مدل‌های بزرگ مانند مدل‌های ACHS استرالیا، ANAES فرانسه، QHNZنیوزیلند و مدل‌های انگلستان، در وضعیت تقریباً مشابهی قرار دارند. بنابراین به نظر می‌رسد که مدل مربوط به کمیسیون مشترک (JCAHO) بهترین مدل برای الگو بردای جهت طراحی مدل ملی باشد. کلید واژه‌ها: کیفیت، اعتباربخشی، مدل مرجع وصول مقاله: 8/1/90 اصلاحیه نهایی: 14/4/90 پذیرش مقاله: 23/5/90